Blog 48, maart 2025

Jan zat in de woonkamer van ons hospice naar buiten te kijken. Zodra ik daar binnenliep wenkte hij mij. Hij vroeg pen en papier, gebood mij te gaan zitten. Dat ik misschien voor iets anders kwam, daar had hij geen boodschap aan. Ik gaf hem trouwens groot gelijk, nieuwsgierig wat er komen ging.

Jan tekende herkenbaar de contouren van de Abdij; een ruige streep naar wat bleek het dorpscentrum van Egmond-Binnen. Vervolgens tekende hij er een huisje en vertelde fluisterend: ‘De kroeg van mijn ouders: ‘Herberg-Café Swart’.  Daar, tussen de Abdij en de kroeg was in de 18^e eeuw door de monniken een tunnel gegraven. Waarom? Onbekend. Maar ooit, tijdens een grote brand, wisten de monniken te ontsnappen door deze tunnel tot in de kelder van de kroeg. Jan herinnert zich nog de dichtgesmeerde muur waar de tunnel uitkwam. Een spectaculair verhaal, maar het vertellen had hem uitgeput. We spraken af de volgende dag verder te praten over zijn leven,

Jan is een lieve man die weet wat hij wil. Maar nu is hij zwaar vermoeid en oogt wat stilletjes. Dat hij met sondevoeding bij ons is binnengekomen is een hoge uitzondering omdat het een levensverlengende maatregel is. Dat rugzakje met voeding is zijn levenslijn. Zonder zal hij snel overlijden. Jan, zijn vrouw en zonen wilden nog wat meer tijd samen. Even iets meer tijd om te wennen aan het idee dat zij nu snel afscheid zouden moeten nemen van elkaar. We gunnen hen die tijd.

Aan zijn bed luister ik verder naar zijn levensverhaal. Hij was de oudste van 8 kinderen. Als 7-jarig jongetje hielp hij zijn vader al in de kroeg. Hij heeft een hele fijne jeugd gehad. De oorlog betekende voor hen niet dat ze in armoede moesten doorbijten. Zijn ouders konden drank ruilen voor kaas. Jan moest de kaas voorzien van een 40+ stempel, dan was ie meer waard. De kaas werd vervolgens geruild voor meel, zodat zijn moeder brood kon bakken.

Tijdens ons gesprek valt Jan telkens weer in slaap. Maar van stoppen wil hij niets weten. Hij vertelt dat hij na de oorlog in dienst ging. Als jonge knaap van 18 ging hij als militair chauffeur helpen tijdens de watersnoodramp. Daar werden veel dode mensen uit het water getakeld, in zijn vrachtwagen. Als ik vraag hoe hoe verschrikkelijk dat geweest moet zijn is Jan weer even in slaap gevallen.

Arme Jan, hij is bekaf. Maar zijn ogen gaan al weer open, hij wil een slokje water. Onverstoord gaat hij verder over zijn vrouw (ruim 60 jaar mee samen) en zijn grootste trots: hun altijd vrolijke twee jongens, ‘Het zijn toppers zucht hij.

Jan vertelt dat hij als kind graag had willen leren, maar dat kon nu eenmaal niet; dat heeft hij gemist. Toch zou hij het leven niet over willen doen in deze tijd. Ik vraag hem of hij nog een levensles te delen heeft; hij vraagt een kwartiertje pauze. Ik geef hem nog een slokje water en laat hem met rust. Deze rust werd zijn eeuwige rust.