Blog 36, 29 februari 2024

Ze was wijkverpleegkundige en zat vlak voor haar pensioen. Al vloog ze met grote betrokkenheid door de wijk en genoot ze voor 200% van haar werk, het dromen over haar toekomstige leven was begonnen. Stel je voor: naar Curaçao voor 3 maanden, het eiland waaraan ze haar hart had verpand.  Meer tijd voor haar volwassen drie zonen.  Nog meer bakken, 6 gangen diners koken voor haar vrienden, kleding maken en eindeloos wandelen met haar hond Kartousch.

Tot ze plots op haar geliefde Curaçao samen met zoon Gijs in de hel belandde. De COPD die zij door menig sigaretje had opgedaan deed haar de das om. Uitgeput door enorme benauwdheid en de ontkenning daarvan, belandde ze in het ziekenhuis.  De ziekenboeg van de KLM bracht haar thuis. Natuurlijk ging hier een geschiedenis van longproblemen aan vooraf. Al snel bleek dat zelfs experimentele behandelingen in het ziekenhuis haar niet konden helpen.

Joan kon niets meer. Werken hield op en er viel geen koekje meer te bakken. Een blokje om met Kartousch werd de eervolle taak voor zoon Kees, die gelukkig nog zo fijn bij haar woonde. Toch gaf Joan niet op. Ze ging quilts maken, dat kon zittend, rustig, zonder al te veel bewegen om het stikbenauwde gevoel de baas te blijven. Tot ook dat niet meer ging. Misschien had de vriendin van Daan al zo’n voorgevoel toen ze met Joan vorig jaar haar trouwjurk al wilde gaan uitzoeken?  En wie had gedacht dat Gijs een kindje zou krijgen?

Nu is Joan bij ons, met een kleinkind op komst en een trouwerij voor de boeg. Toch staat  haar besluit vast. ‘Ik stap uit het leven’, vertelt ze mij met opluchting in haar stem.

Soms is praten al te veel. Toch stel ik vragen; zij wil ook dat ik vraag. Het helpt, het spiegelt, het emotioneert, het ordent en het maakt haar trots. Trots op de keuze die ze heeft gemaakt. Om alles samen te kunnen regelen tot na haar dood voelt zinvol en verbindt als nooit tevoren.  Natuurlijk komt zelfbescherming om de hoek kijken, sterker nog, die is de deur niet uit geweest, want hoe laat je dit als moeder los?  Hoe kan je na verdiepende gesprekken met vriendinnen, vrienden, ex-man, je jongens en het kleine meisje-op-komst gaan?

Ondraaglijk uitzichtloos lijden bepaalt haar leven. En al kan ze zeer reëel met veel humor uit de hoek komen, de lol is haar ontnomen. Al haar dromen zijn in een diepe put gedonderd: ‘Dit is niet wie ik ben’.

Ze wil haar kinderen verder verdriet besparen. Haar huisarts komt om euthanasie te verlenen en Joans leven te stoppen. ‘Ná dit leven is niks’, zegt ze. ‘Hier’…. en ze geeft me een engel waar een lichtje in zit. Ze kreeg het van een voorbijganger hier in de straat. ‘Ik heb er niks mee’. Bij de vraag of ik het engeltje wel mag verlichten op de dag van haar sterven kijk ze me gerustgesteld aan: ‘Ja, dat vind ik wel mooi’.